Niecierpliwość podświadomości
Jerzy Tchórzewski
Surrealista
(Prace z lat 1948-1958)
Równo 100 lat minęło od ogłoszenia Manifeste du surréalisme i Second manifeste du surréalisme przez André Bretona i postulowanego przez niego wywołania kryzysu świadomości. W tę okrągłą rocznicę chcieliśmy ponownie przyjrzeć się twórczości Jerzego Tchórzewskiego z okresu, w którym artysta zaczął tworzyć prace surrealistyczne, by następnie dołączyć do międzynarodowej grupy Phases, która zrzeszała artystów tworzących w nurcie nadrealizmu w połączniu z abstrakcją liryczną. Na wystawie prezentujemy 15 prac na płótnie i ponad 30 gwaszy na papierze z lat 1948 – 1958. W 1960 roku w Paryżu w Galerii Furstenberg odbyła się wystawa prac Tchórzewskiego będących wynikiem jego relacji z surrealizmem i grupą Phases, na wystawie w Wallspace Gallery będzie można zobaczyć część prac, które były eksponowane na tejże wystawie. Przez wiele lat wśród historyków sztuki uważano, że w sztuce polskiej nie było surrealizmu, a jedynie dalekie echa tego kierunku. Jednak w ostatnich latach badacze na nowo rozpatrują twórczość polskich artystów i ich związków ze światowymi tendencjami surrealistycznymi. Trafnie określił i niejako przewidział tę sytuację sam artysta:
„Obaj [z Balzakiem Kazimierzem Mikulskim] wywodziliśmy się z bardzo rozgałęzionego drzewa genealogicznego, zasadzonego przez André Bretona. Było to drzewo surrealistyczne, nic więc dziwnego, że rodziło bardzo różne i osobliwe owoce, z których nazwaniem i klasyfikacją botanicy sztuki mają nie lada kłopoty i z tej racji popełniają błędy.” – Jerzy Tchórzewski
